Studia, czyli nauka pobierana w szkole wyższej, to czas na zdobywanie szerokiej wiedzy teoretycznej związanej z określoną w kierunku studiów dziedziną oraz umiejętności praktycznych niezbędnych do wykonywania przyszłego zawodu.
Wiele kierunków studiów, szczególnie uniwersyteckich, w przeważającej części stawia na wiedzę. Ich absolwenci praktycznie zastosują wiedzę dopiero po zakończeniu studiów, gdy podejmą pracę. Jedynie kierunki techniczne na politechnikach czy uniwersytetach przyrodniczych, studia na medycynie, weterynarii, farmacji mają w programie bardzo dużą ilość zajęć praktycznych, zwanych laboratoriami.
Dodatkowo studenci tych uczelni zobowiązani są do odbywania corocznych praktyk zawodowych podczas wakacji. Dla przykładu – każdy przyszły lekarz, zanim ukończy studia, musi zaliczyć praktykę wakacyjną na każdym szpitalnym oddziale. Oczywiście praktyki studenckie nie czynią nikogo mistrzem w zawodzie, ale na pewno wyposażają w umiejętności w stopniu znacznie wyższym, niż wiedza zaczerpnięta z książek.
Dla studentów w naszym kraju co rok przygotowuje się setki tysięcy miejsc na ponad 430 uczelniach. W roku akademickim 2017/2018 na studiach różnego typu studiowało w Polsce ponad 1300 tys. osób. Około 850 tysięcy z grona studiujących pobiera naukę w systemie studiów stacjonarnych – wymaga to od uczelni ciągłej rozbudowy infrastruktury, która zapewni coraz większej liczbie studentów doskonałe warunki do studiowania oraz mieszkania często daleko od domu rodzinnego.
Każdy, kto zda maturę, może podjąć naukę na studiach I stopnia
Te trwające trzy lub maksymalnie cztery lata studia kończą się napisaniem i obroną pracy dyplomowej. Absolwent otrzymuje tytuł zawodowy licencjata lub inżyniera. Poziom wykształcenia uzyskany w ten sposób definiuje się jako wykształcenia wyższe zawodowe. Studia licencjackie lub inżynierskie są oferowane niemal przez wszystkie uczelnie w Polsce. Niektóre kierunki nie mają podziału na stopień I i kolejny. Takim przykładem może być medycyna. Nie można zostać lekarzem z tytułem licencjata. Na szczęście dla przyszłych pacjentów medyk musi kształcić się przez okres dwukrotnie dłuższy.
Licencjat może być końcem okresu nauki i początkiem aktywności zawodowej, ale to może być także wstęp, podbudowa do kolejnego etapu zdobywania wykształcenia jakim są studia magisterskie.
Studia II stopnia, czyli studia magisterskie, to kolejne dwa (lub dwa i pół roku) spędzone na uczelni. Licencjat lub inżynier znacznie rozbudowuje posiadaną już wiedzę teoretyczną, a przed ukończeniem studiów musi przygotować, napisać, przedstawić do oceny a potem obronić przed komisją pracę dyplomową, czyli magisterską. Pracę z reguły przygotowuje się przez dwa ostatnie semestry studiów. Na zajęciach zwanych seminariami magisterskimi opiekujący się studentem promotor pomaga, wspiera, koordynuje wszelkie działania piszącego pracę studenta.
Gotowa praca podlega ocenie promotora i drugiego naukowca, zwanego recenzentem. Promotor, recenzent, dziekan wydziału będą w składzie komisji na egzaminie kończącym studia. Pytania do studenta z reguły dotyczą tematyki pracy dyplomowej. Każdy członek komisji ma prawo zadać dowolne pytanie związane z dziedziną, którą studiował zdający egzamin. Pozytywny wynik egzaminu magisterskiego oznacza koniec studiów i uzyskanie tytułu magistra.
Studia magisterskie można zrobić również jako jednolite, trwające nieprzerwanie pięć, pięć i pół lub sześć lat. Absolwent studiów jednolitych otrzymuje po obronie taki sam tytuł, jak absolwent studiów stopnia II. Studia magisterskie jednolite wybierają przede wszystkim ludzie młodzi, tuż po maturze, a nauka najczęściej realizowana jest w formie studiów stacjonarnych, czyli dziennych.
Studia lekarskie, które trwają sześć lat, też są studiami magisterskimi
Absolwent studiów uzyskuje tytuł zawodowy lekarza, który jest równoznaczny z tytułem magistra. Podobnie jest w przypadku lekarza stomatologa i lekarza weterynarii.
Dla podejmujących studia II stopnia po licencjacie uczelnie oferują studia głównie w formie niestacjonarnej (zaocznej) oraz wieczorowej. Z tej ostatniej mogą skorzystać wyłącznie osoby mieszkające blisko siedziby uczelni.
Studia magisterskie nie muszą oznaczać końca procesu kształcenia. Dla wybitnie zdolnych jest kolejny stopień studiów – doktoranckie. Te trwające od dwóch do czterech lat studia są okresem przygotowania do samodzielnej pracy badawczej. Absolwent studiów po napisaniu i obronie rozprawy naukowej otrzymuje pierwszy, z dwóch możliwych do uzyskania w Polsce, tytuł naukowy doktora.
Dla licencjatów i magistrów chcących rozszerzyć posiadaną wiedzę i umiejętności, podnieść lub zmienić kwalifikacje zawodowe uczelnie oferują miejsca na licznych kierunkach i specjalnościach studiów podyplomowych.
